PCorgan.com

Mede naar aanleiding van een paar recente discussies:

hier is een interessant document met tips voor de beste plaatsing van speakers:
https://www.genelec.com/monitor-placement
(in het Engels)

Ik probeer als leek de info over de speakers zo goed mogelijk te volgen en te begrijpen. Wat ik steeds meer door ga krijgen is dat de speakers allemaal gericht moeten zijn op de luisteraar. In het geval van het bespelen van een Hauptwerk orgel is dat de organist. Ik wil aannemen dat die persoon dan dus de beste klantervaring heeft.

Thuis versus kerkruimte
Maar wat ik in deze hele discussie niet begrijp is dat in werkelijkheid (in de kerkruimte) de organist juist helemaal niet in de positie verkeerd waarin hij de beste klankervaring heeft. Laat duidelijk zijn dat ik in de thuissituatie juist graag de beste klankervaring wil hebben en zeker niet zoals je het als organist in de kerkruimte ervaart.

Maar wat eigenlijk mijn belangrijkste vraag/opmerking is:
Als organist speel je toch niet alleen voor jezelf, maar juist ook voor de hoorders?! Maar als ik goed begrijp moeten die het met een mindere kwaliteit geluid doen in de thuissituatie. Dat zou toch niet moeten zijn?! Ik zou juist thuis graag een situatie willen hebben dat je een mooi concert kan geven in je woonkamer waarbij de luisteraars de beleefervaring van de kerkruimte beleven en waarbij je zelf als organist ook optimaal meegeniet van de mooie orgelklanken.

Is dit niet realiseerbaar met Hauptwerk? En als dat wel mogelijk is... dan lees ik graag hoe dan?
Alvast bedankt!

Mooi aandachtspunt Jan Leendert!

Een paar overwegingen

* Het is moeilijker om het geluid te optimaliseren voor een hele luisterruimte, dan om optimaal geluid te krijgen op 1 vast punt (je plekje op de orgelbank). Je krijgt te maken met meer compromissen

* Sommige van de aanbevelingen (zoals een symmetrische opstelling van je speakers, ook ten opzichte van de wanden van je kamer) komen ook de luisteraars elders in de kamer ten goede

* Zogenaamde "staande golven" zorgen ervoor dat sommige bastonen heel doordringend klinken op de ene plek in de ruimte, en heel zwak op een andere plek in de ruimte. Dit probleem schijn je te kunnen verminderen worden door gebruik te maken van verschillende subwoofers, bijvoorbeeld 2 subwoofers in 2 hoeken van de kamer.

* Omnidirectionele speakers (rondstralers) kunnen helpen om door heel de kamer heen vrij goed geluid te krijgen

* Je moet echter wel rekening houden met de verhouding tussen direct en indirect geluid. Direct geluid is wat langs de kortste route van de speakers naar je oren komt. Indirect geluid is geluid dat weerkaatst wordt, en waar dus de akoestiek van de kamer in verwerkt zit.

* Bij relatief droge sample sets kan het indirecte geluid (de akoestiek van de kamer) bijdragen aan een betere beleving van ruimtelijkheid. Bij relatief natte sample sets kan de akoestiek van de kamer juist vertroebelend werken omdat je 2 akoestieken door elkaar krijgt.

* Als je dichtbij de speakerszit heb je veel direct geluid. Dit is dus geschikt voor sample sets met veel akoestiek. Als je ergens in de kamer zit ver van de speakers heb je veel indirect geluid. Dus als je vooral je luisteraars een plezier wilt doen moet je gaan werken met drogere sample sets. Een sample set zoals van de dom in Utrecht resulteert al gauw in een klankenbrij voor luisteraars die ver van de speakers zitten.

* Toch mag je een beetje egoistisch wezen. De luisteraar in de kamer (die bezig is met een boek of een handwerkje of de mobiel) heeft meestal een nogal passieve luisterhouding. Maar jij als organist hebt een heel actieve luisterhouding. Je hoort iedere onvolkomenheid. Dus als je het geluid niet optimaliseert voor jezelf, dan kun je daar enorm last van hebben iedere keer dat je speelt. Dan ben je het speelplezier gauw kwijt en dan heeft iedereen verloren.

Kleine toevoeging:
Als je een echt goede set weergevers op je orgel hebt staan, die je als organist een 9 a 10 als beoordeling geeft, dan zijn de luisteraars op wat verdere afstand ook dik tevreden, zij zullen je op hun luisterpositie zeker een 8 geven.
Zo is de situatie hier.

Ooit omni’s gehoord, voor de luisteraar én organist beiden van mij een 8.
Ook ooit één bijzonder custommade systeem achter pijpenfront gehoord, van mij een 10 (!) als luisteraar én organist. Onvoorstelbaar het maakte vrijwel niet uit op welke luisterpositie je stond.

Toegevoegd:
Tal van systemen gehoord met speakers NIET direct naar de organist, blijft voor mij toch steken op een 7,5 of minder.

Gerrit klopt helemaal, zoals vaak beweerd wordt, geen speakers achter een pijpenfront bouwen??
dat is een onterechte aanname.

Dat is als je het filter maakt volgens de regels der kunst totaal geen probleem.
Sterker nog juist door de radius van de pijpen krijg je voor het Mid en Hoog een welkom bijvangst n.l. de pijpen maken een soort semi-omni gedrag.
Zonder dat het de pinpoint beïnvloed op de orgelbank.


Voetnoot:Dit moet je echter niet met standaard monitorspeakers doen

Bedoel achter pijpenfront zetten, of filteren sowieso?

Arjan,
Speakers achter een pijpenfront zetten en daarna filteren ( dat is iets anders dan roomcorrectie) incl pijp resonantie is de wijze waarop het achter een pijpenfront heel goed en ruimtelijk kan klinken.

een fabrieks monitor is hier niet voor ontworpen, en zal 9/10 keer een teleurstelling opleveren zodra deze ergens achter moet staan, plus dat je dan de optredende resonantie niet kan opnemen in je filters

Als ik over dit onderwerp post, ga ik er meestal vanuit dat iemand standaard fabrieksspeakers heeft gekocht. Die moet je inderdaad niet inbouwen, daar zijn ze niet op ontworpen.

Zelf filters/crossovers/complete speakers bouwen is complex en maar voor weinigen weggelegd. Maar als je weet wat je doet kun je wel iets heel moois bereiken.



Ik denk dat je hiermee de spijker op de kop slaat. En ik geloof dat dit voor velen van ons een haalbare situatie is.

Ik overwoog akoestisch filteren met m'n Adams T7V achter pijpenfront, maar gezien de info hierboven kan ik dat plan beter laten varen...

Harm, dan moet je het eigen filter wel buitendienst stellen.
Je moet biquads gaan bouwen via een digitaal filter.

Maar het lijkt me beetje zonde ivm garantie van je Adam T7v om die leeg te halen.

Gelukkig jongens, een 8 is een voldoende Ik hou het erbij.
En inderdaad JW, ik laat als leek die Adams maar intact.

Het gaat uiteindelijk om het speelplezier Harm
Zolang je je emotie kwijt kan in je spel en het geluid ruim voldoende is, dan zou ik het gewoon laten zoals het is
Natuurlijk kan je levels hoger in de audio, maar is het je dat allemaal waard die vraag is zeker niet onbelangrijjk.

Ik heb nu T8V’s en had ook het plan een mooi pijpen front te bouwen.. misschien gewoon proberen en zien wat het geeft, misschien hoor ik het verschil niet eens

Veel goede aandachtspunten gelezen.......Mij valt altijd weer op, dat men al snel het accent legt op de weergevers en hun plaatsing.
Terecht natuurlijk, maar ik vind vaak de aandacht voor de invloed van de luisterruimte er wat bekaaid vanaf komen. Dit komt waarsch omdat men in veel situaties een bestaande (huis-) kamer moet gebruiken.

Een gemiddeld goede weergever geplaatst in een akoestisch aangepaste ruimte en voorzien van adequate Room Correction software, geeft m.i. een veel beter resultaat dan dure topspeakers zonder correcties geplaatst in een niet aangepaste ruimte. Dus: misschien onderhandelen voor een eigen muziekruimte??

groeten,

Geert

Een minimalistisch woonkamerinterieur met veel harde, gladde wanden en weinig inrichting zal de geluidskwaliteit inderdaad niet ten goede komen.

Maar als je een goed ingerichte woonkamer hebt, met bankstellen, boekenkasten, gordijnen, tapijt, etcetera, dan heb je daarmee vanzelf al een aardig goede balans van absorptie en diffusie.

Een groot voordeel van een woonkamer is dat dit meestal de grootste ruimte is in het huis. De belangrijkste "room modes" liggen in een grotere ruimte lager in het frequentiebereik, en zijn makkelijker te temmen met EQ. Een kleinere ruimte is wel in het nadeel wat dat betreft.

Dus ik zou de woonkamer niet te gauw afschrijven!

Helemaal mee eens natuurlijk!!